Son yazılarımın birinde “Eğer Türkçe Pop Müziğinde yeni bir 4 yapraklı gonca gerekseydi bunlar hangi isimler olurdu?” tartışmasına ben de katılmıştım. Sonra yabancı müzikte de böyle bir yazı yazmaya karar vermiştim. Aslında amacım “Yabancı Pop Müzikte 4 Yapraklı Gonca Kimlerden Oluşuyor?” temalı bir yazı yazmaktı ama işin içinden çıkamadım. Çünkü bunu hak eden birçok kadın sanatçı olduğunu fark ettim. Ben de “En iyisi yabancı müzikte en iyi diva albümlerini sıralayayım” dedim ve yazının konsepti bu yönde gelişti. İlk önce kategorisini karışık yapacaktım. Kız gruplarından VH1 kanalının düzenlediği Divas Live konser serisine kadar yelpazem geniş olacaktı ama sonra bu yazıyı yabancı bayan şarkıcıların solo albümleriyle sınırlı tutmaya karar verdim. Fakat görsel için çektiğim fotoğrafların birinde yine de “Divas Las Vegas”, “VH1 Divas Live” ve “Divas Live/99” albümlerine yer verdim. Çünkü bu konser serisinde Mariah Carey, Gloria Estefan, Shania Twain, Aretha Franklin, Carole King, Celine Dion, Cher, Tina Turner, LeAnn Rimes, Brandy, Faith Hill, Whitney Houston, Mary J. Blige, Chaka Khan, Anastacia, Shakira, Dixie Chicks ve Stevie Nicks gibi önemli divalar şarkı söylemişler ve efsanevi düetlere imza atmışlardı. Adeta “Nasıl diva olunur?” dersi niteliğindeydi. Hatta erkek olmasına rağmen Elton John bile bu konser serisine katılmıştı. “VH1 Divas 2000: A Tribute to Diana Ross” konseri de gerçekleşmişti ama maalesef bu konserin albümüne sahip olamadım. Neyse, işte diva olmaktan ziyade diva doğanların listesi:
1- MARIAH CAREY – MUSIC BOX: Diva deyince aklımıza birçok isim geliyor tabii ki ama benim aklıma ilk gelen kişi Mariah Carey… Adeta divalığın kitabını yazdı. Kendisinden sonra gelen nesil onu örnek aldı. Kendisinden önce gelenler de (mesela Aretha ve Whitney) ona hayran kaldılar ve övgülere boğdular. Sesinin oktavının fazla olmasını bir kenara bırakalım, yorumu ve kafa sesleri herkesi kendine hayran bıraktı. Bütün albümlerini arşivime kattığım halde albüm seçerken hiç zorlanmadım. Çünkü “Music Box” albümünün bendeki yeri ayrıdır. İlk aldığım Mariah Carey albümüdür. Didim’de küçükken radyo dinlerken duyduğum “Without You” şarkısıyla onu tanımıştım. Sesi tüylerimi diken diken etmişti. Albümü aldığımda “Hero”, “Anytime You Need a Friend”, “Music Box” gibi balladlarıyla kendimden daha çok geçmiştim. “Dreamlover” gibi hareketli şarkıları da insanı eğlendiriyordu. Bazen albüm listelerimde kolaya kaçıp o sanatçıdan bir best of seçiyorum ama Mariah Carey’de bunu yapmama gerek yok. Her albümü “Greatest Hits” gibi zaten… Özellikle de “Music Box”… Bir numara single konusunda rekor kırdı zaten kendisi… Ne çıkarsa olay!
2- WHITNEY HOUSTON – THE ULTIMATE COLLECTION: Gerçekten Whitney Houston deyince hangi albümü seçeceğimi bilemiyorum. Bu problemi “Arşivimdeki Vefat Etmiş Sanatçılar” derlememde de yaşamıştım hatırlarsanız… Stüdyo albümlerinde “I’m Your Baby Tonight” ve “The Bodyguard” soundtrack’i arasında kaldığım için yine bir best of çalışmasına yer vermeye karar verdim. Çünkü o albümlerde ön plana çıkan “I Have Nothing”, “I’m Every Woman”, “Run To You”, “I’m Your Baby Tonight”, “I Will Always Love You” gibi şarkılar bu derlemelerde de oluyor. “I Wanna Dance With Somebody (Who Loves Me)” ve “How Will I Know?” şarkıları tam 80’li yılların tarzında o döneme damga vuran parçalardı. Birçok düet yapan Houston, “The Ultimate Collection” albümünde sadece 90’lı yıllardaki diva kategorisindeki rakibi Mariah Carey (When You Believe) ve kendisi gibi hayatını genç denecek yaşta kaybeden George Michael (If I Told You That) düetlerine yer vermişti. “Saving All My Love For You” şarkısı evli bir adamla ilişki yaşayan bir kadının hikayesini anlatıyordu. Bu yüzden bu şarkıyı Michael Jackson’ın ağabeyi Jermaine Jackson’a ithaf ettiği rivayet edilir. Houston’ın Michael ile de gizli bir ilişki yaşadığı iddia edildi sonradan… Hatta Jermaine ve Michael’ın arasının bir dönem açık olmasının nedeni olarak gösterildi. Jackson aslında “I Just Can’t Stop Loving You” şarkısında Whitney Houston ile düet yapmak istemiş ama Houston bu teklifi reddetmişti. Fakat Jermaine ile birkaç düet yapmıştı. Bazen Michael’ın “Who Is It?” şarkısını Whitney’e bestelediğini düşünürüm. Çünkü şarkıda açık açık “Kim o? Yoksa benim ağabeyim mi?” diyordu Popun Kralı… İşin magazin tarafını bırakalım ama “Greatest Love Of All”dan “Didn’t We Almost Have It All”a “TUC” albümü Houston’ın gerçek bir diva olduğunu kanıtlıyor!
3- MADONNA – SOMETHING TO REMEMBER: Madonna’nın sesi hiçbir zaman diva kategorisinde görülmedi. Hatta son yazılarımdan birisinde bahsettiğim gibi Eurovision performansında olduğu gibi çok detone olduğu zamanlar bile oldu. Ama yine de çok çalıştı, kendisini geliştirdi ve Pop Müziğinin Kraliçesi ünvanını aldı. Madonna’dan albüm seçerken divalara layık bir çalışma olmasına özen gösterdim. Daha önceden de yazdığım gibi 80’li yıllardaki en iyi kaseti “Like a Prayer”, 90’lı yıllardaki en iyi çalışması “Ray Of Light”, 2000’li yıllardaki en iyi CD’si “Confessions on a Dance Floor” ve 2010’lu yıllardaki en iyi albümü “Rebel Heart”tır bana göre… Ama en diva davrandığı albümü bence “Something to Remember”… Albüm sadece balladlardan oluşuyor. Massive Attack ile ortak çalışması “I Want You” ve “With Honors” filminde kullanılan “I’ll Remember” albümün lokomotifiydi. “Love Don’t Live Here Anymore”un remix’inde kendisinden daha güçlü sayılan diğer divalara taş çıkarttırıyordu. “Live To Tell” ve “Crazy For You”yu öyle hissederek söylüyor ki konserlerde bile detone olmadan şarkıların hakkını veriyor. “One More Chance”, “Take a Bow”, “Something to Remember”, “You’ll See” ve daha nicesi… En iyi slow Madonna şarkıları bu albümde! Hep “What Can You Lose?”un da bu albümde olması gerektiğini düşünmüşümdür.
4- JANET JACKSON – THE VELVET ROPE: Aslında Janet Jackson’ın en sevdiğim albümü “Rhythm Nation 1814” ama Michael Jackson’ın kız kardeşini diva kategorisinde değerlendirebilmemiz için en iyi örnek “The Velvet Rope” bana göre… Jackson, albümde Q-Tip, Joni Mitchell, Vanessa Mae gibi sanatçılarla ortak çalışmalar yapmıştı. “Got ‘Til It’s Gone”, “Go Deep” ve AIDS hastaları için yazdığı “Together Again” albümden çıkan büyük hitler olmuştu. Rod Stewart klasiği “Tonight’s The Night”ı coverlamıştı ama hem orijinal sözlerini söyleyip, hem de kadına göre uyarlayınca biseksüellik tartışmalarına neden olmuştu. “Free Xone” da direk gay marşı olarak tasarlanmıştı zaten. Diva gibi söylediği şarkılar ise “Empty”, “I Get Lonely”, “Anything” ve “Special”… Ama benim en çok sevdiğim şarkı çok ön plana çıkmasa da “What About”… Feminist duygularla yazdığı şarkı aslında tam “Rhythm Nation”lık… Abisi Michael Jackson’ın tarzına en çok yaklaştığı şarkılardan birisi aynı zamanda…
5- CELINE DION – LET’S TALK ABOUT LOVE: Celine Dion da tarihin en başarılı divalarından birisi olmuştur. Bende bulunan diğer albümleri CD formatında ama ben yine de listeme kaset formatında sahip olduğum “Let’s Talk About Love” albümünü bu listeye koymak istiyorum. Zaten kaset formatında olan tek albüm bu olmayacak listemde… Plak formatında bulunan bazı albümler bile olacak. Bu albüm bence Dion’un en başarılı albümü. Sadece Titanic filminin tema şarkısı “My Heart Will Go On” bile albümü önemli kılmaya yetiyor. Celine Dion, bu albümde idolleri Carole King (The Reason), Barbra Streisand (Tell Him), Bee Gees (Immortality) ve Luciano Pavarotti (I Hate You Then I Love You) ile düetler de yapmıştı. “Treat Her Like A Lady” ise favorilerimden birisi…
6- ARETHA FRANKLIN – JEWELS IN THE CROWN / ALL-STAR DUETS WITH THE QUEEN: Bu albümün kritiğini “Arşivimdeki Vefat Etmiş Sanatçılar Bölüm 2” başlıklı yazımda yapmıştım zaten… Fakat yine de eklemeliyim ki, kendisi divaların atası sayılabilir.
7- KYLIE MINOGUE – FEVER: Kylie Minogue’un birçok albümü bende mevcut ve buna derlemeleri de dahil… Fakat albüm seçerken hiç zorlanmadım. Bir “Best Of” albümünü kullanmak zorunda kalmadım. Çünkü “Fever” öyle bir albümdü ki, adeta “Greatest Hits” çalışması gibiydi. Tüm şarkıları hit oldu. En büyük hiti “Can’t Get You Out Of My Head” bu albümdeydi. Ama “Come Into My World”den “In Your Eyes”a albümdeki 12 şarkı da Minogue’un kariyerinde önemli yer tutuyor. Bir çoğuna klip de çekti. “Dancefloor”da “More More More” bir şekilde “Burning Up” olmak isteyen bu albümü kesinlikle almalı!
8- AMY WINEHOUSE – BACK TO BLACK: Bu albümü “Arşivimdeki Vefat Etmiş Sanatçılar” listeme almak zorunda kalmıştım maalesef…
9- DIANA ROSS – EATEN ALIVE: Bende Diana Ross’un en iyi şarkılarından oluşan derlemeleri de mevcut ama ben yine de “Eaten Alive” adlı stüdyo albümünü listeme koymak istiyorum. Çünkü albüme adını veren şarkı en sevdiğim şarkıcı olan Michael Jackson ile bir düetti. Diana Ross’un “Thriller”ı da diyebiliriz bu şarkıya… Aynı konsept… Albümdeki “Experience” ve “Chain Reaction” da birer Diana Ross klasiği oldular. Diana Ross “Nasıl diva olunur?” dersi verebilecek bir isim… Hatta Mariah Carey’ye bu dersi verirken düet yaptığı video unutulmaz..
10- CHER – BELIEVE: Tıpkı Kylie Minogue ve Mariah Carey gibi Cher’de de bir “Greatest Hits” çalışmasını listeme eklemeyi gerek görmedim. Çünkü elimizde “Believe” gibi büyük bir albüm var zaten. Disko klasiği “Strong Enough”tan 90’lı yılların son yarısısındaki latin fırtınasının en bilinen parçalarından “Dov’e L’amore”ye kadar tüm şarkılar 90’lı yıllara damgasını vurmuştu. Bana göre tescilli bir diva olan Cher’in en iyi albümüydü. Auto-tune teknolojisinin ilk kez bu albümde kullanıldığı söylenir ama aslında Cher’in böyle şeylere ihtiyacı yok. Çünkü canlı performansı da harika! Yine de öncü olmuştu bu yeni sistemde…
11- TINA TURNER – SIMPLY THE BEST: İşte rock müziğinin gerçek divası! Türkçe Rock Müziğinin Kraliçesi Şebnem Ferah bile albüme adını veren “The Best”i konserlerinde söylerdi. Albümde kariyerinde bir dönüm noktası olan “What’s Love Got To Do With It”ten hayatımda aldığım ilk CD olan “Songs For Lovers” derlemesinde yer alan parçası “Private Dancer”e kadar en iyi şarkıları yer alıyordu. Defalarca coverlanan “River Deep – Mountain High”ın en iyi versiyonunu Turner bu albümde söylemişti. Aynı zamanda Rod Stewart ile yaptığı düet “It Takes Two”nun da yer aldığı çalışmasında “Addicted to Love”ın konser kaydını kullamıştı.
12- DONNA SUMMER: Tabii ki prodüktör Quincy Jones olunca ortaya efsanevi bir albüm çıkıyor. Bakın, sadece “State Of Independence”ın vokallerinde kimler var: Dara Bernard, Dyan Cannon, Christopher Cross, James Ingram, Michael Jackson, Peggy Lipton Jones, Quincy Jones, Kenny Loggins, Michael McDonald, Lionel Richie, Brenda Russell, Dionne Warwick ve Stevie Wonder! Böyle bir kadroyu 80’li yıllarda bir “We Are The World”, bir de bu şarkı bir araya getirebildi! Albümdeki diğer vokalistler James Ingram, Howard Hewitt, Philip Ingram, Richard Page, Bill Champlin, Steve George, Patrick Crotty Jr., Michael Davis, Tonya DeWait, Debra Green, Shante Lewis, Deirdre Dantzler Ribeiro, Dina Rich, Cynthia Spears, Deirdre Dee Spears, Bernard Walton, Ms. Lynn T. Walton, Faith D. Wong, Dara Bernard, Kidada Jones, Rashida Jones, Heather Mason ve klibinde yer aldığım “Behind The Mask”i Michael Jackson’dan önce söyleyen Greg Philinganes… Düşünün yani! Bruce Springsteen bile “Protection” adlı bestesini verdi, hem de gitarları çaldı. Gerçek bir divaydı. Yazık oldu. Nur içinde yatsın…
13- ALANIS MORISSETTE – THE COLLECTION: Alanis Morissette 90’lı yıllarda rock dünyasında fırtınalar estirmişti ama onu keşfeden isim Pop Müziğin Kraliçesi Madonna’ydı. Alanis’ten bir derleme seçmek durumunda kaldım. Nedenini albümde yer alan şarkılardan sadece birkaçını sıralarsam anlayacaksınız: “Thank You”, “Ironic”, “You Learn”, “You Oughta Know”, “Hand In My Pocket”… Ve daha nice hiti tek albümde! Morissette filmlerin sountrack’inde kullanılan “Merey”, “Still”, “Uninvited”, “Let’s Do It” gibi şarkılarını da bu albüme eklemişti.
14- ANASTACIA – NOT THAT KIND: Zenci gırtlağına sahip sarışın afet Anastacia’ya önce siyahi sanatçılar gibi söylememesi tavsiye edilmiş. “Tina Turner olma, Celine Dion gibi söyle” uyarısı yapmışlar. Fakat Anastacia onlara kulak asmamış ve kendi bildiği yoldan gitmiş. İyi de yapmış. Diskoların tozunu attıran “I’m Outta Love” ile ilk çıktığında çok şaşırmış, kendisini melez sanmıştım ben de herkes gibi… Albüm bir disco, R&B, rock, country, pop sentezi olmuştu. “Cowboys & Kisses”da kendinizi western filmlerinde hissedebiliyordunuz mesela. Albümün en diva anı ise albüme adını veren “Not That Kind”… Şarkıda Anastacia adeta Aretha Franklin’leşmiştir.
15- CHRISTINA AGUILERA – KEEPS GETTIN’ BETTER / A DECADE OF HITS: Christina Aguilera öyle bir vokal ki, belki de bu diva derlemesindeki en güçlü seslerden birisi… Beyazlar arasındaki en güçlüsü bile olabilir. Lil’ Kim, Pink, Mya ve Missy Elliot ile beraber söylediği “Lady Marmalade” şarkısını kim unutabilir? Bu şarkı tam bir diva kapışmasıydı ve “Keeps Gettin’ Better” adlı albümünde yer alıyor. Tabii ki bu çalışmasında Ricky Martin (Nobody Wants To Be Lonely) ve Redman (Dirrty) ile düetleri de bulunuyor. “Fighter” en iyi rock performanslarından birisiydi bana göre… “Beautiful” ve “Hurt” ise slow şarkılar kategorisinde ön plana çıkan çalışmaları… “Candyman”, “What a Girl Wants” ve ilk hiti “Genie In a Bottle” da bu derlemede yer alıyor.
16- THE ESSENTIAL GLORIA ESTEFAN: Ne Shakira, ne Jennifer Lopez, ne de bir başkası… Bence Latin Müziğinin Kraliçesi Gloria Estefan’dan başkası değil… Zaten Thalia da dahil olmak üzere diğer rakibelerine verdiği destekle de Estefan bu ünvanı hak ediyor. “Conga” zaten bence en güzel latin şarkısı… O da bu albümde yer alıyor zaten. Albüm 2 CD’den oluşuyor. İlk CD’de “Turn The Beat Around”, “Rhythm is Gonna Get You”, “Heaven’s What I Feel”, “Dr. Beat” gibi hareketli şarkıları yer alıyor. İkinci CD’de ise “Don’t Wanna Lose You”, “Hold Me, Thrill Me, Kiss Me”, “If We Were Lovers”, “Can’t Stay Away From You” gibi aşk balladları bulunuyor. Her müzik arşivinde olmalı!
17- SAM BROWN – STOP!: Gerçekten bu albümleri sıralarken oldukça zorlanıyorum. Gerçekten divalar başarılı albümler yapmışlar. Örneğin diva deyince aklıma gelen ilk şarkılardan birisi Sam Brown’ın “Stop”ıdır. Her zaman Türkçe Rock Müziğinin Kraliçesi Şebnem Ferah’ın coverlamasını istemişimdir. Küçüklüğümden beri baş ucu şarkılarımdan birisi olmuştur ve Blue Jean dergisinde yayınlanan Top 20 listemde bu şarkı da vardı tabii ki… 80’li yıllara damgasını vuran “Stop!” albümünü bulduğumda da sevindirik olmuştum. “Walking Back To Me”den “Your Love Is All”a başarılı rock şarkıları vardı albümde…
18- SAMANTHA FOX – I WANNA HAVE SOME FUN: Samantha Fox’un bende birkaç albümü var ama 80’li yılların en popüler şarkılarından “Touch Me” başka bir albümünde bulunsa da albüm seçimi yaparken hiç zorlanmadım. Çünkü “I Wanna Have Some Fun”ın bende ayrı bir yeri vardır. 1988 yılında almıştım ve hayatımda aldığım ilk albümdür. Madonna ve Michael Jackson’dan bile önce fanı olduğum ilk sanatçıdır ayrıca… Olay 1986 yılında posterini duvarıma asmama kadar dayanıyor. Yeşil walkman’imde dinlerdim. Özellikle de albüme adını veren şarkıda bazı seslerin sağdan, bazı seslerin ise soldan gelmesi ilgimi çekmişti. “Hot For You” bence 80’li yılların en iyi rock şarkılarından birisidir albüm pop olsa da… “Your House or My House”dan “One In A Million”a kadar tüm şarkılar 80’li yıllara damgasını vurmuştu. Fox, geçtiğimiz günlerde kolunu incitmiş. Buradan kendisine “Geçmiş olsun” diliyoruz…
19- BARBRA STREISAND – PARTNERS: Diva deyince akla gelen ilk isimlerden birisi tabii ki Barbra Streisand… Bu yüzden VH1’ın diva konser serisinde neden yer almadığını hep merak etmişimdir. “Partners” albümü adından da anlaşılabileceği gibi düet şarkılardan oluşuyordu. Elvis Presley ile söylediği “Love Me Tender” uydurma bir düetti ama diğer şarkıları gerçekten Michael Buble, Stevie Wonder, John Mayer, Babyface, Billy Joel, Blake Shelton, Lionel Richie, Andrea Bocelli, Jason Gould, John Legend, Josh Groban ile beraber kaydetmişti. Özellikle de “It Had To Be You”yu çok severim.
20- SHERYL CROW – FEELS LIKE HOME: Ya gerçekten bazen yazılarımda Michael Jackson’dan bahsetmek zorunda kalıyorum. Ama bahsetmeden de olmuyor. Mesela Sheryl Crow deyince akla ilk gelen şeylerden birisi Popun Kralının “Bad” turnesi oluyor. Çünkü turne boyunca Crow, Jackson’a geri vokalistlik yapmıştı. Hatta “Bad 25″ın box-set’inde ikisinin “I Just Can’t Stop Loving You” düetine hem audio track, hem de video olarak yer vermişlerdi. Fakat Crow, kendi kanatlarıyla uçmaya başladığında da başarılı bir sanatçı olduğunu kanıtladı ve divalar arasında yer aldı. “Feels Like Home” albümünde de her zamanki gibi country ve rock sularında geziyordu. “Shotgun” favorim olsa da şarkıların hepsinin 10 numara olduğunu söyleyebilirim. Michael Jackson’ın “Give In To Me”si varsa Sheryl Crow’un da “Give It To Me” şarkısı var! Albümde kafayı eve taktığı söylenebilir. Çünkü “Homesick”, “Homecoming Queen”, “Stay at Home Mother” gibi şarkılar var. “Easy” şarkısında “Let’s stay home” diyor mesela… “We Oughta Be Drinkin'”de bile “Oh, some nights are made for stayin’ at home” diye içini döküyor. Albümün adı da “Feels Like Home” zaten…
21- LAURA BRANIGAN – THE PLATINUM COLLECTION: Bu albümden zaten “Arşivimdeki Vefat Etmiş Sanatçılar” yazımda bahsetmiştim. Yazımın uzunluğunu kontrol altında tutmak için de daha önceden kritiklerini yaptığım çalışmaları es geçiyorum zaten…
22- SHANIA TWAIN – COME ON OVER: Yazımın “Sadece Müzik” sitesinde yayınlanan orijinal versiyonunda Marilyn Monroe’nun “Collector” albümüne de 50. sırada yer vermiştim. Gerçekten de sıralama yaparken acayip zorlanmıştım. Çünkü bu 50 albüm de, 50 diva da birbirinden güzeldi. Zaten kötü olanlar listeme giremezdi. Monroe’nun son sıraya almak zorunda kalmamın nedeni asıl mesleğinin oyunculuk olmasıydı. Yoksa o da bir efsanedir. Fakat Shania Twain’i listeme alamamış olmak içimde bir ukde olarak kalmıştı. Çünkü yazının kapak fotoğrafında bile Twain yer alıyordu ve ilk diva konserinin ana sanatçılarından birisi olması nedeniyle tescilli bir diva konumundaydı. Buna rağmen yazıda bir albümü yoktu. Bu yüzden yazım yayınlandıktan sonra VH1 Divas Live konserinde söylediği “Man! I Feel Like a Woman!” ve “You’re Still the One” şarkılarının da olduğu “Come On Over” CD’sini aldım. Ve gerçekten rock ve country ağırlıklı bu albümdeki şarkılar türdeşi Sheryl Crow’unki gibi baştan sona fevkaladeydi. Her ne kadar bahsettiğim parçalar ve “That Don’t Impress Me Much” öne çıkanlar olsa da hepsi bomba! Bu yüzden yazımı kendi web siteme koyarken bu albümü de eklemek istedim listeye ve yine 50 adet olması için Marilyn Monroe’nunkini maalesef elemek zorunda kaldım ama o albümden zaten “Arşivimdeki Vefat Etmiş Sanatçılar” yazımda da bahsetmiştim. Hem de “Sadece Müzik” sitesinin versiyonunda bıraktım. Böylece vicdanım biraz olsun rahatladı. Hatta yazımın orijinalinde ithaf köşesini de Monroe’nun albüm kritiğinde yapmıştım. O köşeyi yine bu yazımın altında “Son Söz” şeklinde okuyabileceksiniz. Tabii ki Shania Twain’i 50. sıraya koyamayacağım için de sıralama değişmiş oldu.
23- MELANIE C – NORTHERN STAR: Divalar derlememde gruplara yer vermek istemediğimi belirtmiştim ama Spice Girls’ü koymayı da çok istiyordum. Olmadı. Ama bir Spice Girls üyesinin albümüne rahatlıkla yer verebilirim. Çünkü bu bir solo albüm… Spice Girls’ü hafife almayın. Adele’e bile ilham verdiler. Ama benim bu gruptan sesini en çok beğendiğim kız Mel C’ydi. Zaten prodüktörleri de bunun farkında olmalıydı ki hep kafa sesleri bölümlerini ona söylettiriyorlardı. En güçlü vokallisi, en diva olmayı hak edeni de oydu… Zaten kendi albümünü çıkardığında da çok sevildi. Popçu olarak tanınsa da kendi albümünde rock yapıyordu. “Go!” ile açılış yapıldığında bunu hissediyordunuz. “Never Be The Same Again”de 90’lı yılların bir diğer popüler kız grubu TLC’nin üyesi Lisa “Left Eye” Lopes ile düet yapmıştı. Ama maalesef kısa bir süre sonra Lisa’yı kaybetmiştik. “I Turn To You” da albümün bir diğer büyük hiti olmuştu ama klibi orijinal versiyonuna değil, remix’ine çekmişti. Albüm baştan sona bir şaheserdi. Lady Gaga çıkmadan yıllar evvel o zaten “Ga Ga” adında bir şarkı seslendirmişti bile…
24- NENEH CHERRY – MAN: Beni en çok etkileyen düetlerden birisi Youssou N’Dour ve Neneh Cherry’nin beraber söyledikleri “7 Seconds” olmuştur. Hatta tüm zamanların en iyi düetlerinden birisi olarak gösterilmişti VH1 tarafından… Bu şarkı tabii ki diva Neneh Cherry’nin “Man” albümünde yer alıyor. Albüme adını veren şarkı “Trouble Man” diye düşünüyorum ama albüm “Woman” şarkısıyla açılıyor. Zaten bu şarkı da bir Neneh Cherry klasiği oldu.
25- AALIYAH: Bu albümden de “Arşivimdeki Vefat Etmiş Sanatçılar” yazımda bahsetmiştim. Yaşasaydı Beyonce’nin en büyük rakibi olacaktı.
26- DIDO – NO ANGEL: Kendisi günümüzde hala popülerliğini koruyor ve “Take You Home” adlı yeni klibi müzik kanallarında sürekli dönmeye devam ediyor. Fakat bu başarısını “No Angel” adlı albümüne borçlu… Öyle iyi bir albümdü ki, Eminem “Thank You” şarkısını duyunca dayanamadı ve izinsiz “Stan” adlı şarkısında kullandı. Dido istese tazminat davası açıp büyük paralar kazanabilirdi ama düeti beğenince bunu yapmadı. Hatta klibinde bile oynadı. “Hunter”dan “Here With Me”ye albümdeki diğer şarkılar da birer klasik oldu. 1999 yılında albüm ilk çıktığında pek değeri anlaşılamamıştı ama 2000 yılında atağa geçti ve “Take My Hand” bonus track’i ile yeni kopyalarını basmak zorunda kaldılar.
27- JOAN OSBORNE – RELISH: Pop, R&B ve soul müzikte bayan sanatçılar bayağı başarılılar ama erkek egemenliğinin olduğu rock müziğe de bence kadın vokaller daha çok yakışıyor. Bu isimlerden birisi de Joan Osborne… Bu albümdeki “One Of Us” şarkısı büyük hit olmuştu ama müzik sektörü onu one hit wonder kategorisine sokmuştu. Halbuki bence ona haksızlık edildi. Çünkü “Man In The Long Black Coat”tan “Dracula Moon”a tüm şarkıları birbirinden güzeldi. En sevdiğim şarkısı da “St. Teresa”ydı.
28- TONI BRAXTON – SECRETS: 90’lı yıllarda CD’ler çok pahalıydı. Özellikle de yabancı CD’ler… Michael Jackson, Madonna, Mariah Carey, East 17 gibi belirli sanatçıların CD’lerini alırdım. Diğer şarkıcıların ise kasetleriyle idare ederdim. Fakat MTV’de izlediğimiz kliplerdeki şarkılara CD kalitesinde sahip olmak istiyorsak kasetçiye şarkı listesi verir, karışık CD yaptırırdık. Bu daha uygun olurdu. Bir keresinde müzik markete şarkı listemi vermiştim ve tabii ki listemde Toni Braxton’ın “Unbreak My Heart”ı da vardı. Braxton, bu şarkıyla Whitney Houston, Celine Dion, Mariah Carey gibi rakiplerinden geri kalır yanı olmadığını kanıtlamıştı çünkü… Fakat adam “Un-Break My Heart”ın remix’ini koymuştu. Çok sinirlenmiştim. Ben orijinal versiyonunu kastetmiştim halbuki… Ama sonra remix’ini de çok sevdim. Hem de single’lar Türkiye’ye gelmediği için de nadir bir materyal olmuştu arşivimde… Başka arkadaşlarıma da kasete çekmiştim. Zaten şarkının slow halinin yer aldığı “Secrets” albümünü de sonraki yıllarda arşivime katmıştım. Toni’nin bende toplam 5 albümü ve bir de klip VCD’si de yer alıyor. Ama bana göre en iyisi buydu ve anılarımda yer almıştı.
29- LP – LOST ON YOU: Divaların en delikanlısı LP’nin bu albümünün kritiğini zaten “Mirkelam’a Tribute Albüm Yapıldı” başlıklı yazımda yapmıştım.
30- EMILIA – BIG BIG WORLD: Emilia, 90’lı yılların sonlarında “Big Big World” şarkısıyla döneme damgasını vurmuştu. Şarkısı reklamlarda bile kullanılmıştı. “Come Into My Life”dan “Like Chocolate”a kadar albümdeki tüm şarkılar fevkaladeydi. Ama benim en çok etkilendiğim şarkısı “Twist Of Fate” olmuştur.
31- JENNIFER LOPEZ – ON THE 6: 90’lı yılların son yarısındaki latin müziği fırtınasının kraliçelerinden birisi Jennifer Lopez’di. Ama Lopez, müziğini latin ile sınırlı tutmadı. Evet, “Let’s Get Loud”, sonradan kocası olacak olan Marc Anthony ile düeti “No Me Ames” gibi latin müziği denince akla gelecek ilk şarkılardan bazılarına imza atmışlığı var ama kökenlerinin avantajını kullanıp kolaya kaçmaktansa risk aldı ve “If You Had My Love”, “Waiting For Tonight” gibi şarkılarıyla pop ve R&B dünyasının da tozunu attırdı.
32- SHAKIRA – LAUNDRY SERVICE: Shakira’nın bende başka albümleri de var ama bence kariyerindeki en iyi ve en başarılı albümü “Servicio De Lavanderia”ydı. Günümüzde hala popülerliğini koruyor ama Shakira denince akla gelen ilk şarkılar (mesela en diva şarkısı “Underneath Your Clothes” ve “Whenever, Wherever” gibi) bu albümdeydi. Oryantal ezgileriyle Türkiye’de en çok sevilen şarkısı “Ojos Asi”nin “Eyes Like Yours” şeklindeki İngilizce versiyonu da bu çalışmasında yer almıştı. Albümde her tarz vardı. Rock da yaptı, latin de… “Objection” adlı şarkısında Tango tarzı bile icra etmişti.
33- BEYONCE – B’DAY: Beyonce yeni dönem divalarından birisi olarak kabul ediliyor. Destiny’s Child ile başladığı müzik serüvenini solo çalışmalarıyla da başarıyla devam ettiren bir şarkıcı… Bir başka 2000’li yıllar divası olan Shakira ile yaptığı “Beautiful Liar” düeti çok konuşulmuştu. Kelly Rowland, Michelle Williams ve Solange Knowles ile “Get Me Bodied”in extended mix’ini yapıp Destiny’s Child nostaljisi yapmışlardı. Kocası Jay-Z ile yaptığı “Upgrade U”yla “Deja Vu”, Alejandro Fernandez ile söylediği “Amor Gitano” ve Bun B ile Slim Thug’ın konuk olduğu “Check On It” de albümde bulunuyor. Klip DVD’si ile zenginleştirilen albümün en diva anı ise “DreamGirls” filminde de kullanılan “Listen” adlı balladı…
34- REBBIE JACKSON – R U TUFF ENUFF: Michael Jackson’ın kız kardeşi Janet Jackson ve ablası La Toya Jackson daha çok tanınıyor ama bir ablası daha var. Bu kişi Rebbie Jackson ve o da şarkıcılık yapmıştı. Ki bence diğerlerinden 
daha az tanınır olmasına rağmen Jackson ailesinden diva kategorisine en uygun isim aslında Rebbie… Çünkü sesi diğer kız kardeşlerinden daha güçlü… Toni Braxton ayarında diyebiliriz. Jackson sülalesinin erkeklerde en başarılı ismi Michael, kadınlarda ise Janet olmuştu. Ama vokalleri baz alırsak erkeklerde birinci yine MJ olur ama bayanlarda ipi göğüsleyen Rebbie olur. Bende maalesef sadece “R U Tuff Enuff” plağı var. O yüzden bu plaktan yazımda bahsetmek istedim. “Are You Tough Enough?”ın yazılışını değiştirmiş. Böyle yazılış değiştirmeleri ilk Prince’in yaptığı söylenir ama halbuki daha önceden Rebbie Jackson yapmıştı. Rap vokaller Melle-Mel’e ait…
35- ANOUK – TOGETHER ALONE: Anouk, 90’lı yıllarda rock müziğin divalarından birisi olmuştu. Özellikle de bu albümde bulunan “Nobody’s Wife” şarkısı büyük bir hit olmuştu. Ama “It’s So Hard”dan “Sacrifice”a albümdeki diğer parçalar da çok güzeldi.
36- P!NK – TRY THIS: Pink’in “Try This” albümünün hayatımdaki yeri ayrıdır. Çünkü kendisini bu albümün turnesinde canlı izleme şansına erişmiştim. Gerçi bu listemdeki sanatçılardan Jennifer Lopez, Samantha Fox, Madonna, Christina Aguilera, Sertab Erener ve Kylie Minogue’un da konserini izlemiştim ama nedense “Try This” albümünü bir konser hatırası olarak görüyorum. Albümün öne çıkan şarkıları “Trouble”, “God is a DJ” ve “Last To Know”du. Diva olduğunu en çok kanıtladığı şarkısı ise “Catch Me While I’m Sleeping” olmuştu albümde… Günümüzde P!nk daha çok bir popstar olarak görülüyor ama bence rockçı olmalı bu kadın!
37- BRITNEY SPEARS – …BABY ONE MORE TIME: Evet, diva listesine Britney Spears’ı aldığım için tepki alacağımı hissediyorum. Kesin bu yazımı okurken “O diva değil ki… Çok detone oluyor. Auto-tune kullanıyor konserlerinde… Sesi zayıf!” diyenler olmuştur. Fakat böyle bir imajının olması onu en başarılı kadın popçulardan birisi olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Zaten YouTube’da “Britney Spears’ın Gerçek Sesi” videolarını mutlaka izlemelisiniz. Auto tune olanların orijinallerinden bahsetmiyorum. Plak şirketinin dayattığı vokal tarzının dışına çıktığı videolardan bahsediyorum. Sadece Disney günlerini bile izleseniz yeterli… Aslında Spears, güçlü bir sese sahipmiş. Sonra tıpkı Anastacia’ya “Celine Dion gibi söyle” demeleri gibi Britney’yi “Bebek gibi söyle” diye zorlamışlar. İşte o sesi yapmaya çalışırken detone oluyor. Aslında kendisi gibi söylese gayet temiz bir sese sahip. Albüme adını veren şarkının yanı sıra “(You Drive Me) Crazy”, “Sometimes”, “Born To Make You Happy”, “From The Bottom Of My Broken Heart” da büyük hit olmuştu. “I Will Still Love You”da Don Philip ile düet yapmıştı.
38- THE MISEDUCATION OF LAURYN HILL: Lauryn Hill, öyle bir sesti ki hem rap yapabiliyordu, hem de harika bir şekilde şarkı söyleyebiliyordu. Zaten dünyanın en büyük hip-hop gruplarından birisi olan The Fugees’in vokalistiydi. Bu yüzden kendisinden sonra çıkan R&B sanatçılarına da, günümüzün bayan rapçilerine de öncü oldu. “Ex-Factor” albümün en büyük hiti oldu. Hala “90’lı yılların en iyi şarkıları” derlemelerinde yer alır. Drake de şarkının sample’ını kullanmıştı. Önceki yazılarımdan birisinde bahsetmiştim hatırlarsanız…
39- RIHANNA – GOOD GIRL GONE BAD: Her zaman Beyonce’yi örnek aldığını söyleyen Rihanna, Beyonce’nin kocası Jay-Z ile “Umbrella” adlı bir düet yapmıştı bu albümde… Albümdeki tek birliktelik bu değildi tabii ki… Ne-Yo “Hate That I Love You”da, Michael Jackson ise “Don’t Stop The Music”te vokallerini paylaşmıştı. Bu düetler albümün en büyük hitleri oldular. Rihanna bu albüm sayesinde popülerliğini daha üst seviyelere çıkartmıştı. 2000’li ve 2010’lu yılların en başarılı sanatçılarından birisi olma yolunda büyük adım atmıştı.
40- ENYA – DARK SKY ISLAND: Enya sizi hem melodileriyle, hem de klipleriyle huzurlu bir yolculuğa çıkarmakta ustadır. Sesi de dinlendiricidir, görsel efektleri de… Onu dinlerken “Diamonds On The Water”ı bulduğunuzu hissedersiniz. “Echoes In Rain”i de duyarsınız, hatta “Even In The Shadows”ta “So I Could Find My Way” dersiniz. Onun müziği “The Forge Of The Angels” gibidir. Bir kez dinlediğinizde onun için “I Could Never Say Goodbye” dersiniz.
41- BRANDY – FULL MOON: Brandy 2000’li yılların başlarında yükselişe geçen R&B müziğinin önde gelen şarkıcılarından birisi olmuştu. Bir Phil Collins klasiği olan “Another Day In Paradise”ı kendi tarzında yorumlayarak yeniden parçayı gündeme getirmişti. “What About Us?” albümün en popüler hiti olmuştu. “It’s Not Worth It” şarkısında düet yaptığı isim ise o dönem “Invincible” albümüyle modaya uyup R&B müziğine geçiş yapan Popun Kralı Michael Jackson’dı. Zaten “Full Moon”u da “Invincible” ekibi yapmıştı. Brandy, albümünü hayatını kaybeden rakibesi Aaliyah’a ithaf etmişti.
42- NATHALIE CARDONE – SERVIR LE BEAU: 90’lı yıllarda Nathalie Cardona tarafından söylenen “Hasta Siempre!” hem şarkısıyla, hem de klibiyle ses getirmişti. Che Guevara’ya yazılan bu şarkıyı ben de çok sevmiştim. Karışık CD’lerimin bir tanesinde vardı. 2008 yılında ise şarkının yeni versiyonunu yayınlamıştı ve Latin müziğine daha yakın olan bu halini de çok sevmiştim ve yer aldığı albümü almıştım. “Yo Soy Rebelde”den “Maman”a diğer şarkılar da etkileyiciydi.
43- SONIQUE – HEAR MY CRY: Her ne kadar “Sky” ve “It Feels So Good” ön plana çıksa da bu albüm baştan sona sizi diskoda olduğunuzu hissettirecek tempoda ilerleyen bir çalışmaydı. Albüm 2000 yılında çıkmıştı ve milenyuma damgasını vurmuştu ama 90’lı yılların etkisi devam ediyordu. O yüzden o dönemin techno çalışmalarına daha çok benziyordu. Zaten sonra o ruh kayboldu. Yeni elektronik şarkılardan o hissi alamıyorsunuz. Sonique zenci gırtlağına sahip olduğu için aynı zamanda hiçbir divadan eksik kalır yanı yoktu.
44- SERTAB ERENER – NO BOUNDARIES: Evet, yazımın ana teması yabancı divalar ama Türkiye’den de İngilizce albüm yapmış bir diva var. O da tabii ki Sertab Erener… Bu albümü “Every Way That I Can” ile Eurovision’da birinci olmasından sonra çıkarmıştı. Ama zaten bu zaferinden önce de yurt dışında bizi temsil ediyordu. Ricky Martin, Voice Male, Mando gibi dünya sanatçılarıyla düetleri bile vardı. “Every Way That I Can” single’ının b-side’ı “One More Cup Coffee” coverının neden bu albümde yer almadığına anlam veremem. Güzel albüm ama Sertab Erener’in Türkçe çalışmaları daha güzel diyebilirim. “Here I Am” albümün diğer hiti olmuş ve klibiyle Türk yağlı güreşlerini dünyaya tanıtmıştı.
45- BJÖRK – VESPERTINE: Indie Müziğinin Kraliçesi Björk, tıpkı Alanis Morissette gibi Madonna’nın keşiflerinden birisiydi. Björk, Madonna’nın “Bedtime Stories” albümüne “Bedtime Story” adında bir beste yapmıştı ve albümün adını bile etkilemişti. Daha sonra kendi kanatlarıyla uçmaya başlamıştı. Daha sonra İzlanda’nın tanıtımına yaptığı katkı sayesinde hükümet Björk’e bir ada bile hediye etmişti. Özellikle de “It’s Oh So Quiet” şarkısını çok severim. Ama “Vespertine” albümünde bu şarkı yer almıyor. “Aurora”, “Crave”, “Mouth”, “Blueprint” gibi enteresan parçalar var ama…
46- GINA G – FRESH!: Gina G, tıpkı Sertab Erener ve Celine Dion gibi Eurovision sonrası bir albüm çıkarmıştı. Yarışmadaki “Ooh Aah… Just a Little Bit” şarkısıyla sesini geniş kitlelere duyuran Gina G’nin asıl patlama anı “Ti Amo”ydu. Gina G de 90’lı yılların son yarısının latin rüzgarının akımına kendini kaptırmıştı. Birçok insan bu şarkıyı Madonna’nın yeni “La Isla Bonita”sı sanmıştı. Halbuki parçayı Madonna değil, Gina G söylüyordu.
47- GLORIA GAYNOR’S CHRISTMAS PRESENCE: Her ne kadar kendisini “I Will Survive” adlı klasiği ile tanıyor olsak da o da diğer çalışmalarıyla kalıcı olmuş bir divadır. Noel albümlerini çok sevdiğim için bu albümünü arşivime katmıştım. Noel şarkılarını sevmem beni Hristiyan yapmıyor. Ben yeni yıla ithaf ediyorum bu şarkıları… Örneğin Michael Jackson ve kardeşlerinin kurduğu The Jackson 5 grubunun “Christmas Album”ü, Mariah Carey’nin “Merry Christmas” ve “Merry Christmas II You” ikilisi ve Toni Braxton’ın “Snowflakes”ini de almıştım. Noel şarkılarından oluşan bir derleme de var bende. Almak istediğim başka albümler de var. Her yıl 31 Aralık’ta bunları bir araya getirip dinlemeyi severim. Gloria Gaynor’ın albümündeki “Frosty The Snowman”i daha önceden de Michael Jackson kendi albümünde seslendirmişti. “Joy To The World” ve “O Holy Night”ı ise Mariah Carey Noel çalışmasında okumuştu. Ama “All I Want Is You For Christmas”ı Carey’nin “All I Want For Christmas Is You” ile karıştırmayın. İkisi tamamen farklı şarkılar… “Let It Snow! Let It Snow! Let It Snow!” da çok sevdiğim bir Noel şarkısıdır ve Gloria Gaynor bu parçayı da albümüne almıştır.
48- LA TOYA JACKSON – YOU’RE GONNA GET ROCKED: Şimdi Michael Jackson’ın diğer kız kardeşi La Toya’yı da diva listeme almasaydım ayıp olacaktı. La Toya Jackson, bu albümüyle 80’li yıllara damgasını vurmuştu. Janet Jackson’ın “Doesn’t Really Matter” şarkısından yıllar evvel o zaten “Does It Really Matter” adında bir şarkı yapmıştı. “You’re Gonna Get Rocked!” ve “Turn On The Radio” albümün öne çıkan parçaları oldular. “You Blew” Janet Jackson ya da Bobby Brown’ın şarkıları gibi tam 80’li yıllar tarzıydı. Bu şarkıda Michael Jackson’ın bazı şarkı isimlerine de gönderme vardı.
49- PAULA ABDUL – FOREVER YOUR GIRL: Janet Jackson’ın dansçıları gerçekten de kendi kanatlarıyla uçuyorlar. Jennifer Lopez, Tuğçe San gibi… Bu isimlerden birisi de aynı zamanda Janet’in bazı kareografilerini hazırlayan Paula Abdul… 80’li yıllara o da Janet gibi damgasını vurmuştu. Özellikle de bu albümdeki “Opposites Attract” sadece melodileriyle değil, yarı çizgi film olan klibiyle de ses getirmişti. “Straight Up”, “State Of Attraction” ve “The Way That You Love Me” adlı şarkıları da 80’li yılların fon müzikleri gibi oldular.
50- LIVIN JOY – DON’T STOP MOVIN’: Nedense 80’li ve 90’lı yıllarda techno müziğine sesini veren siyahi vokallerin sesleri o kadar güçlü ki, kolaylıkla diva kategorisine girebiliyorlar. Sonique gibi Livin Joy da elektronik müzik yaptığı halde diva listeme girmeyi hak etti. Ki ikisinin sesleri bu listemdeki bazı divalardan bile daha sağlam… Ballad söyleselerdi bu daha iyi anlaşılabilirdi. Albüme adını veren şarkı “Don’t Stop Movin” 90’lı yıllarda diskolarda bizi iyi dans ettirmişti. Fakat “Dreamer”dan “Don’t Cha’ Wanna”ya albümdeki diğer parçalar da aynı tarzda…
Bu yazımda bahsettiğim Marilyn Monroe, Lisa Lopes, Amy Winehouse, Whitney Houston, Aaliyah, Aretha Franklin, Michael Jackson, George Michael, Elvis Presley, Prince, Laura Branigan, Donna Summer’ın yanı sıra yazımı geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz ünlü rapçi Bushwick Bill, Neşe Karaböcek’in oğlu Hasan Ali Yener, ünlü Yeşilçam oyuncusu Ergün Uçucu, moda ikonu Gloria Vanderbilt, ünlü aktris Sylvia Miles ve birbirimizi hiç tanımasak da aynı çatı altında çalıştığımız, belki de beni x-ray’lerde aramış olma ihtimali olan kardeşimiz İGA güvenlik elemanı İbrahim Laik’e adıyorum.
NOT: 22.06.2019 tarihinde yazdığım bu yazım ilk olarak 03.08.2019 tarihinde http://www.sadecemuzik.net/Turgay-Suat-Tarcan/duenyan-n-en-iyi-50-diva-albuemue.html adresinde yayınlanmıştır.
